AI kontrollü otomobiller (otonom araçlar) yaygınlaşırken, sürücüsüz araç teknolojisiyle taşımacılık sektörü hızlı bir dönüşüm geçiriyor. Ancak tüketiciler, sigortacılar ve hukuk dünyası hâlâ şu temel sorunun cevabını arıyor: AI otomobil kaza yaptığında faturayı kim öder?
Sürücüsüz (otonom) araç teknolojisi, geleceğin taşımacılığını şekillendirirken, AI kazaları ve hukuki sorumluluk konusu en çok merak edilen ve tartışılan gündem maddesi olmaya devam ediyor. Geleneksel hukuk, kazalarda suçu insana yüklerken, yapay zeka aracı kaza yaptığında “Direksiyonda olmayan biri nasıl sorumlu tutulabilir?” sorusu, AI hukuku alanındaki en kritik sorunlardan biri olarak öne çıkıyor.
Benim Arabam Kaza Yaparsa: Sorumluluk Otonom Araç Üreticisinde mi, Sürücüde mi?
Bu, bir otonom araç sahibi olmayı düşünen herkesin aklındaki en önemli sorudur. Hukuki uzmanlar, sorumluluğun otonom sürüş seviyesine bağlı olduğunu belirtiyor:
- Tasarım veya Yazılım Hatası: Eğer kaza, aracın AI sistemi, sensörleri veya yazılımındaki bir kusurdan kaynaklandıysa, sorumluluk büyük olasılıkla aracı üreten otomobil firmasına aittir.
- İnsan Hatası/İhmali: Aracınız sizden müdahale etmenizi isteyen bir uyarı verdiğinde (Seviye 3 sistemler), buna tepki vermezseniz, sorumluluk sürücüye (size) geçebilir.
- Dışarıdan Tedarik Edilen AI: Eğer kaza, üreticinin değil de araca AI desteği sağlayan üçüncü bir yazılım şirketinin hatasından kaynaklanıyorsa, dava oraya yönelebilir.
Bu noktada sürücüsüz araç sorumluluk kavramı, hem kullanıcı hem üretici açısından kritik bir gündem oluşturuyor.
Sigortam AI Kazalarını Karşılar mı? Poliçemi Nasıl Güncellemeliyim?
Tüketiciler için en büyük endişe, AI kazaları durumunda sigorta kapsamının yeterli olup olmadığıdır. İnsanların sık sorduğu “Normal kasko poliçem yeterli olacak mı?” sorusu oldukça önemlidir.
Uzmanlar, gelecekte kasko poliçelerinin ikiye ayrılacağını öngörüyor:
- Sürücü kaynaklı riskler
- AI/Teknoloji kaynaklı riskler
AI otomobil kazaları, geleneksel trafik sigortası yerine, ürün sorumluluğu sigortası kapsamında otonom araç üreticisi garantisi altında değerlendirilmeye başlanıyor. Araçlar tam otonom (Seviye 5) hale geldiğinde ise sigorta maliyetleri ve sorumluluk büyük ölçüde üreticilere kayacaktır.
Kanıt Sorunu: AI Neden Kaza Yaptı?
Bir kaza durumunda hukuki süreci en çok zorlayan soru şudur: “AI otomobil o an neden bu kararı aldı?” AI sistemlerinin karmaşık karar mekanizması, geleneksel yargı süreçleri için adeta bir “kara kutu” gibidir.
Bu sorunu çözmek için yasa yapıcılar, sürücüsüz araçlar için tıpkı uçaklar gibi, kaza anındaki tüm verileri (sensör bilgileri, AI kararları, müdahale uyarıları) kaydeden Dijital Kara Kutu sistemlerini zorunlu kılmayı planlıyor. Bu veriler, kusurun insanda mı yoksa yapay zeka aracı yazılımında mı olduğunu kanıtlamak için gelecekteki davaların temelini oluşturacaktır.
Ekstra Anahtar Kelime Vurguları: otonom araç, sürücüsüz araç, AI otomobil, AI kazası, otonom sürüş, AI hukuku, yapay zeka aracı, otonom araç sorumluluk
Kaynak: İndir
